Đệm lót sinh học trong chăn nuôi? Công dụng và cơ chế hoạt động

Đệm lót sinh học là một hình thức được sử dụng trong chăn nuôi phổ biến hiện nay. Việc sử dụng đệm lót cho nhiều lợi ích trong chăn nuôi. Cùng tìm hiểu xem đệm lót sinh học là gì? Cơ chế hoạt động và kỹ thuật làm đệm lót sinh học cùng Mẹo Nhà Nông nhé!

Đệm lót sinh học là gì?

Đệm lót sinh học là một dạng đệm được sử dụng trong chăn nuôi. Cụ thể là một hình thức nuôi nhốt gia súc, gia cầm trên một nền đệm lót được làm bằng nguyên liệu có độ trơ cao, không bị nước làm nhũn nát như trấu, mùn cưa, rơm rạ…

Mục đích của đệm lót sinh học là tạo nên hệ vi sinh vật từ đó tạo nên các lợi ích trong chăn nuôi như: bảo vệ và cung cấp dinh dưỡng, khử mùi, tiêu hủy phân và nước tiểu…

Cơ chế hoạt động của đệm lót sinh học

Đệm lót sinh học hoạt động với nhóm vi sinh khuẩn thích ứng ở môi trường có nhiệt độ cao, giữ cho mối quan hệ cộng sinh và hỗ trợ lẫn nhau trong sinh trưởng, duy trì hoạt tính và số lượng trong nền đệm lót.

Nhờ cơ chế này hoạt động nên các chất độc được khử và tiêu hủy hiuẹ quả, nhờ vậy mà mùi hôi cũng được giảm và tăng khả năng đề kháng ở vật nuôi.

Cơ chế phân hủy ở đệm lót sinh học là sử dụng nhóm men để phân hủy phân và nước tiểu.

Ví dụ:

Khi nước tiểu được thải ra và thấm xuống đệm lót, nhóm vi khuẩn vi sinh sẽ tiến hành phân giải chất độc. Nhóm men này được tạo nên bởi việc sử dụng trực tiếp các chất đạm trong phân và thức ức rơi của vật nước. Và lớp men này có khả năng trong việc hấp thụ mùi hôi ở mức độ cao nhất.

Hiệu quả của đệm lót sinh học

Đệm lót sinh học được tạo từ các chất có độ cứng và xốp như mùn cưa giúp chúng có khả năng thực hiện các chức năng như hấp thụ, ức chế và tiêu diệt các vi khuẩn và mùi hôi hiệu quả. Như khí NH3, H2S.

Với cơ chế hoạt động tự nhiên việc sử dụng đệm lót sinh học vô cùng lợi ích:

• Tăng cường sức đề kháng cho vật nuôi bởi do sự có mặt của những lợi khuẩn. Ngoài ra chúng còn đóng vai trò làm ấm vật nuôi.
• Tiết kiệm nhân lực cũng như thời gian vệ sinh chăn nuôi, chuồng trại.
• Tiết kiệm được lượng nước dùng để vệ sinh chuồng trại, tắm rửa vật nuôi
• Tiết kiệm chi phí với các nguyên liệu rẻ và dễ kiếm
• Thân thiện môi trường vì là chúng khử mùi, giữ sự trong lành cho không khí
• Đệm lót sinh học sau khi sử dụng có thể sử dụng làm phân bón cho cây trồng, điều này vô cùng lợi ích đối với nhà nông.

Nhược điểm còn tồn tại

Phương thức sử dụng đệm lót trong chăn nuôi cho nhiều lợi ích, tuy nhiên bên cạnh đó còn tồn tại nhiều nhược điểm cần khắc phục.

Nhược điểm:

Qúa trình lên men thường ở mức nhiệt cao lên tới 30^oC - 40^oC, vì vậy cần chú ý làm mát cho vật nuôi trong quá trình này.

• Chi phí sẽ là một nhược điểm nếu quy mô chăn nuôi lớn.
• Đệm lót sinh học sẽ chiếm diện tích trong chuồng đáng kể, vì vậy cần có những biện pháp xử lý
• Vật nuôi dễ bị nhiễm các bệnh liên quan đến đường hô hấp nếu chọn vật liệu không đủ đảm bảo.

Cách khắc phục:

• Lắp đặt hệ thống phun sương để cấp ẩm cho vật nuôi
• Hạn chế bệnh về các đường hô hấp cho vật nuôi bằng cách làm giảm bớt lượng bụi ở mùn cưa
• Chọn nguyên vật liệu chất lượng tốt để làm đệm
• Thường xuyên kiểm tra điều kiện của đệm, không để cho đêm quá ướt hoặc quá khô vì nó có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng của vật nuôi
• Kiểm tra và thay thế đệm lót sinh học khi có dấu hiệu xuống cấp hoặc ẩm mốc.

Kỹ thuật làm đệm lót cho chăn nuôi gà

Chăn nuôi gà áp dụng đệm lót sinh học cho những ưu điểm và lợi ích nhất định. Dưới đây sẽ là những kỹ thuật làm đệm lót sinh học trong chăn nuôi gà bằng trấu và mùn cưa

Kỹ thuật làm đệm lót nuôi gà bằng trấu:

Kỹ thuật đệm nền chuồng gà có diện tích 30 – 50m²

– Bước 1: Rải trấu lên toàn bộ nền chuồng dày 10cm, sau đó thả gà vào.

– Bước 2: Sau 7-10 ngày đối với gà nuôi úm, 2-3 ngày đối với gà nuôi thịt, quan sát

trên bề mặt  chuồng  khi  nào  thấy  phân  rải  kín,  dùng  cào cào  sơ  qua  lớp  mặt  đệm

lót (cần quây gọn gà về 1 phía để tránh gây xáo trộn đàn gà).

– Bước 3: Sau khi cào lớp mặt xong thì rắc đều chế phẩm men lên toàn bộ bề mặt chất độn, tiếp tục dùng tay xoa trên bề mặt để men được phân tán đều khắp.

Cách làm chế phẩm men: 1 lit chế phẩm EM Pro-1 pha với 3kg cám gạo, cho thêm 19 lít nước sạch, Quấy trộn đều, để trong thùng 24h (có thể sục khí càng tốt).

Kỹ thuật làm đệm lót nuôi gà bằng mùn cưa:

– Bước1: Rải lớp mùn cưa dày 15 cm lên nền chuồng (nếu kết hợp dùng trấu thì đầu tiên rải 8 cm trấu, sau đó rải tiếp 7 cm mùn cưa).

– Bước 2: Nếu mùn cưa khô, phun nước sạch đều lên trên lớp mùn cưa sao cho mùn cưa có độ ẩm 20% (dùng tay bốc một nắm mùn cưa, quan sát thấy hạt mùn cưa bị thấm ẩm nhưng vẫn tơi rời là được). Thả gà vào nuôi. Chú ý: phun nước như mưa và sau một lúc phải dùng tay xoa cho ẩm đều.

– Bước 3: Sau 7-10 ngày đối với gà nuôi úm, 2-3 ngày đối với gà nuôi thịt, quan sát trên bề mặt chuồng khi nào thấy phân rải  kín, dùng cào cào sơ qua lớp mặt  đệm lót (cần quây gọn gà về 1 phía để tránh gây xáo trộn đàn gà).

– Bước 4: Rắc đều chế phẩm men đã được chế lên toàn bộ bề mặt đệm lót. Sau đó dùng tay xoa trên mặt để men được phân tán đều khắp.

Máy ép mùn cưa công suất lớn

Thời gian sử dụng:

Một đệm lót nền chuồng được xử lý tốt có thể kéo dài thời gian sử dụng từ 6 tháng đến một năm hoặc có thể dài hơn. Thời gian sử dụng phụ thuộc vào các yếu tố sau:

– Nguyên liệu dùng làm đệm lót: Dùng chất độn là mùn cưa tốt nhất. Có thể sử dụng riêng mùn cưa hoặc cả trấu và mùn cưa, nhưng cần chú ý là trấu được rải ở dưới còn mùn cưa thường được rải ở lớp trên mặt.

– Độ dầy đệm lót: Nếu chất độn mỏng sẽ có thời gian sử dụng ngắn hơn so với chất độn

dầy.

Chế độ bảo dưỡng là điều đặc biệt quan trọng cần phải chú ý.

– Độn lót hoạt động tốt phải đảm bảo có độ tơi xốp cần thiết, cho nên sau vài ngày cào trên bề mặt đệm lót một lần để giúp cho đệm lót được tơi xốp, phân sẽ được phân hủy nhanh hơn.

– Tránh để bị nước mưa và nước ở máng uống làm ướt đệm lót .

– Định kì bảo dưỡng đệm lótTrên đây là cách làm đệm lót sinh học trong chuồng gà. Chúc bà con đạt được hiệu quả cao trong việc chăn nuôi gà bằng đệm lót sinh học.

 Kỹ thuật làm đệm lót cho chăn nuôi lợn

Đáp ứng nhu cầu sử dụng đệm lót cho nhà nông trong việc chăn nuôi lợn, các kỹ thuật là rất cần thiết để đảm bảo đệm lót hoạt động hiệu quả. 

Tham khảo thêm về các bài viết hay dành cho nhà nông

Kỹ thuật làm đệm lót sinh học cho lợn 50 – 60m²

• Bước 1: Sử dụng mùn cưa hoặc trấu rải dầy khoảng 15cm
• Bước 2: sử dụng nước phun cấp ẩm dể lớp đệm đạt độ ẩm vào khoảng 20%, để có sự đều về độ ẩm nên vừa phun vừa cào.
• Bước 3: Sử dụng Emzeo 200Gr thảo dược sinh học rắc đều bề mặt. Bổ sung thêm trấu/mùn cưa lên trên cho đến khi đạt độ dày 60cm. Tiếp tục sử dụng 2 gói Emzeo 200Gr rắc đều bề mặt.
• Bước 4: Che phủ kín bề mặt bằng bạt trong khoảng 5 ngày để quá đệm lót hoạt động tốt trước khi thả lợn vào chuồng.
• Bước 5: Sau khi thả heo 5 – 10 ngày, rải đều tiếp 2 gói Emzeo đệm lót sinh học lên bề mặt.
• Bước 6: bảo dưỡng định kì đệm lót sinh học bằng cách cứ sau 20 – 30 ngày lại rắc đều bề mặt 1 gói Emzeo.

Trong chăn nuôi heo khi sử dụng đệm lót sinh học gặp những nhược điểm là cải tạo chuồng cũ, chưa đáp ứng đúng kỹ thuật gây ảnh hưởng tới tốc độ phát triển của heo

Để khắc phục những khó khăn nêu trên nên lưu ý một số vấn đề sau:

- Lắp đặt hệ thống phun sương và hệ thống làm mát để chống nóng cho heo, nhất là đối với heo thịt và heo nái hậu bị, mang thai, heo đực giống.

- Để hạn chế bụi ảnh hưởng và làm phát sinh các bệnh hô hấp thường xảy ra đối với đệm lót mùn cưa thì người chăn nuôi nên bổ sung khoảng 1/3-1/4 lớp đệm lót trên cùng là trấu hoặc rơm khô để đảm bảo an toàn tốt hơn cho sức khỏe đàn heo.

- Đối với nguồn nguyên liệu cho đệm lót tuy cần rất nhiều nhưng hoàn toàn có thể mua với giá thành thấp (trấu, mùn cưa…) bởi thực tế nguồn mùn cưa ở Bình Phước rất lớn do có nhiều xưởng gia công, chế biến đồ gỗ…

- Thường xuyên quan sát, định kỳ xới đảo lớp đệm lót; không để tình trạng đệm lót quá ướt hay khô, kết tảng, bị mốc. Sau thời gian nuôi khoảng 50 ngày, hoặc khi thấy đệm lót bị sụt giảm xuống nhiều cần bổ sung thêm chất độn mới.

- Nâng cao hơn nữa công tác truyền thông nhằm đưa thông tin đến được nhiều người dân trong tỉnh…

Cách làm đệm lót sinh học cho thỏ

Làm đệm lót trong chăn nuôi thỏ là phương thức đang dần trở nên phổ biến vì những hiệu quả của nó.  Để làm lớp nền hiệu quả cần các nguyên vật liệu như: mùn cưa, men vi sinh balasa…

Các bước thực hiện cho chuồng thỏ 5m²

• Bước 1: Xử lý chuồng và hệ thống thoát nước hợp lý
• Bước 2: Trộn trấu và mùn cưa theo tỷ lệ lần lượt 30% và 70% cùng với 1 gói men vi sinh Emzeo rải đều bề mặt.
• Bước 3: Rải đều hỗn hợp ở bước 2 và rái tiếp 1 gói men vi sinh Emzeo
• Bước 4: Thả thỏ vào chuồng và bảo dưỡng định kì cho đệm lót sinh học.

Bảo dưỡng đệm lót

• Đảm bảo tránh các nguồn nước không bị chảy vào chuồng như nước mưa…
• Thay đệm lót ướt bằng đệm khô và tưới ẩm
• Đảm bảo độ tơi xốp của đệm
• Rắc men vi sinh định kỳ hàng tháng hoặc khi xuất hiện mùi hôi trở lại

Như vậy đệm lót sinh học vô cùng tiện lợi và dễ làm trong chăn nuôi gia súc, gia cầm. Để đạt hiệu quả cao nhất nên tham khảo các kỹ thuật để có thể tạo nên giải pháp tuyệt vời trong mô hình phát triển chăn nuôi bền vững.